Ukupan državni dug (bez depozita), na dan 31. marta ove godine, iznosio je 4,67 milijardi eura, ili 66,36 odsto BDP-a. Uzimajući u obzir depozite, ukupan državni dug na kraju marta iznosio je 3,89 milijardi eura ili 55,36 odsto BDP-a, saopšteno je iz Ministarstva finansija.
Depoziti su na kraju marta iznosili su 774,24 miliona eura, uključujući 38.447 unci zlata (čija je vrijednost na dan 31.03.2024. godine 78,81 miliona eura) ili 11,01 odsto BDP-a.
Ukupan spoljni dug Crne Gore iznosio je 4,16 milijardi eura, odnosno 59,09 odsto BDP-a, što je za 639,36 miliona eura više u odnosu na 31.12.2023. godine, što je uticalo i na povećanje depozita.
“Depoziti su na dan 31.03.2024. godine su veći za 621,83 milona eura u odnosu na kraj 2023. godine. Unutrašnji dug Crne Gore na dan 31.03.2024. godine iznosio 511,29 miliona eura, odnosno 7,27 odsto BDP-a, što je za 31,32 miliona eura manje u odnosu na 31.12.2023. godine. Pored činjenice da u toku prvog kvartala nije bilo zaključivanja novih kreditnih aranžama na domaćem tržištu, smanjenje unutrašnjeg duga, je rezultat redovne otplate, koja se u najvećem dijelu odnosi na otplatu državnih zapisa emitovanih u decembru 2023. godine u iznosu od 20 miliona eura, kao i na otplatu rata po osnovu ranije zaključenih kreditnih aranžmana”, pojasnili su iz Ministarstva finansija.
Tokom prvog kvartala 2024. godine došlo je do povećanja neto državnog duga u apsolutnom iznosu u odnosu na kraj 2023. godine za 608,04 miliona eura, što je povećanje u odnosu na BDP 7,07 odsto.
“Povećanje duga je uslovljeno povećanjem spoljnjeg duga usljed realizacije emisije obveznica na međunarodnom tržištu”, kažu u MF-u.
Zakonom o budžetu za 2024. godinu, kao i Odlukom o zaduživanju Crne Gore za 2024. godinu (predviđeno je da se Država u ovoj godini može zadužiti do 650 miliona eura za potrebe obezbjeđenja nedostajućih sredstava u 2024.
godini.
Takođe, u Zakonu je predviđena i mogućnost dodatnih 500 miliona eura zaduživanja na domaćem ili inostranom tržištu za potrebe refinansiranja duga i stvaranja fiskalne rezerve.
“U prvom kvartalu ove godine, 06. marta Ministarstvo finansija je u saradnji sa četiri renomirane banke, realizovalo transakciju emisije obveznica na međunarodnom finansijskom tržištu u iznosu od 750 miliona dolara, po cijeni od 100 odsto nominalnog iznosa, sa rokom dospjeća od sedam godina i kamatnom stopom od 7,25 odsto godišnje, odnosno izvedenom kamatnom stopom u eurima od 5,88 odsto”, ističu u MF-u.
Ovo je prva dolarska obveznica Crne Gore, koja je istovremeno omogućila širi spektar investitora koji u prethodnom periodu nijesu imali prilike da ulažu u državne obveznice Crne Gore. U MF-u napominju da je emisiju podržalo preko 200 globalnih investitora koji su iskazali dugoročno povjerenje u Crnu Goru.
Struktura investitora
Kada je riječ o strukturi investitora, u pogledu regiona odakle dolaze, najviše su zastupljeni investitori iz Sjedinjenih Američkih Država (47 odsto), Velike Britanije (29 odsto), kontinentalne Evrope (22%), dok preostalih dva odsto predstavlja investitore iz ostatka svijeta.
U pogledu oblasti poslovanja investitora najviše su zastupljeni investicioni fondovi sa 92 odsto, banke sa četiri odsto, penzioni fondovi i osiguranja sa tri odsto.
Na međunarodnom tržištu kapitala kotira se ukupno četiri izdanja obveznica koje je izdala Crna Gora, od čega je jedno izdanje denomirano u dolarima u iznosu od 750 miliona USD, a preostala tri u eurima, u ukupnom iznosu od 1.750,00 miliona eura.
Kada je u pitanju domaće tržište kotira se jedno izadnje državnih obveznica u iznosu od 50 miliona eura.
Stanje duga garancija
Stanje duga na 31. marta po garancijama izdatim domaćim i ino kreditorima iznosi 144,37 miliona eura, što predstavlja 2,05 odsto BDP-a. Stanje duga po osnovu garancija izdatih domaćim kreditorima na kraju prvog kvartala 2024. godine iznosi 19,97 miliona eura, od čega anagažovana sredstva iznose 64,14 miliona eura, dok stanje duga po osnovu garancija izdatih ino kreditorima iznosi 124,40 miliona eura, od čega je angažovano 397,44 miliona eura.
Kreditni rejting Crne Gore
U prvom kvartalu 2024. godine, agencija za ocjenu kreditnog rejtinga Standard and Poor’s (S&P) poboljšala je izgled Crne Gore iz „stabilnog“ u „pozitivan“, uz očuvanje ocjene kreditnog rejtinga ‘B/B’.
“Prema metodologiji kreditne rejting agencije Standard & Poor’s, a uzimajući u obzir ekonomska kretanja i fiskalne rezultate koji su u samom izvještaju okarakterisani kao pozitivni, neophodno je napomenuti da revidirani izgled (outlook) kreditnog rejtinga za Crnu Goru predstavlja znak pozitivnih kretanja u ekonomiji zemlje, kao i i pozitivnih očekivanja u budućnosti. Standard & Poor’s izglede procjenjuje na osnovu potencijalnog kreditnog rejtinga u srednjem i dugom roku. Prilikom utvrđivanja prognoze za rejting, uzimaju se u obzir sve promjene u ekonomskim, političkim, fiskalnim i drugim uslovima. U smislu navedenog, izmjena outlooka na „pozitivan“ znači da u srednjem i dugom roku može doći do povećanja rejtinga države”, zaključuju u MF-u.
