Bivša predsjednica Vrhovnog suda Crne Gore Vesna Medenica i nekadašnji poslanik i čelnik Opštine Budva Milo Božović stavljeni su pod američke sankcije, zbog značajne korupcije koja je omogućila krijumčarenje narkotika, saopšteno je iz američkog Stejt departmenta. Sankcije podrazumijevaju zabranu ulaska u Sjedinjene Američke Države (SAD).
Iz Stejt departmenta navode da ovakve mjere potvrđuju posvećenost SAD borbi protiv transnacionalnog kriminala i odgovornosti pojedinaca uključenih u krijumčarenje droge.
Raniji predsjednik SAD Džo Bajden izmijenio je uredbu (EO 14033) kojom je u junu 2021. godine proširio ovlašćenja za sankcionisanje na Zapadnom Balkanu.
Među najvažnijim izmjenama su da će sankcijama biti obuhvaćeni supružnici i odrasla djeca sankcionisanih osoba, zatim lideri ili članovi – vladinih ili poslovnih – entiteta pod sankcijama, kao i oni koji pod čijom su kontrolom sankcionisane osobe ili entiteti.
Ubuduće, razlog za sankcije će biti i pokušaj da se učestvuje u korupciji, ugrožavanju stabilnosti ili narušavanju teritorijalnog integriteta.
Bajden je 2021. godine kao razloge za sankcije naveo podrivanje poslijeratnih sporazuma i institucija nakon raspada bivše Jugoslavije, ali i „raširenu korupciju u vladama i institucijama Zapadnog Balkana“. Sankcionisanim osobama su, između ostalog, blokirana sva imovina i finansijski interesi u SAD, kao i transakcije sa američkim državljanima i biznisima.
Sankcije po ovom osnovu izriče Kancelarija za kontrolu strane imovine Sekretarijata za finansije SAD (OFAC), u konsultacijama sa Stejt departmentom.
Takođe je 2023. godine američka Agencija za kontrolu imovine stranaca (OFAC) Ministarstva finansija na listu sankcionisanih kompanija i pojedinaca iz Crne Gore stavila i Branislava-Brana Mićunovića i Miodraga-Daku Davidovića, zbog korupcije i zlonamjernih aktivnosti u korist Rusije.
Mićunovića, koji je u međuvremenu preminuo, američki Stejt department je označio vodećom ličnošću u organizovanom kriminalu u Crnoj Gori još iz perioda bivše Jugoslavije.
„Najpoznatiji je po ilegalnom švercu cigareta, te je korumpirao i podrio nezavisnost crnogorskih nezavisnih institucija“, navodi se u dokumentu.
Za Miodraga Davidovića se, u odluci američkih vlasti, navodi, da je decenijama prao novac za kriminalne organizacije, jačajući svoj uticaj i učestvujući u švercu cigareta, nafte i oružja u Crnoj Gori:
„Njegove koruptivne aktivnosti omogućile su napore Rusije da ugrozi nezavisnost demokratskih institucija i pravosuđa u zemlji, uključujući napore da utiče na izborne rezultate.“
Američko Ministarstvo finansija objavilo je 11. aprila 2022. godine listu sankcija za djela korupcije među kojima je i Svetozar Marović, nekadašnji visoki funkcioner Demokratske partije socijalista Mila Đukanovića i posljednji predsjednik Državne zajednice Srbije i Crne Gore.
Svetozar Marović osuđen je 2016. godine zbog višemilionskih malverzacija u Budvi, dok je ta partija bila na vlasti.
Marović je uhapšen u decembru 2015. godine. U maju sljedeće je pušten iz pritvora nakon što je priznao krivicu.
Nakon toga, otišao je u Beograd, a Crnoj Gori do danas nije izručen i pored raspisane potjernice.
Apsolutna zastara kazne na koju je osuđen Marović, od tri i po godine zatvora, nastupa u oktobru 2026. godine.
Na crnoj listi SAD je i Naser Keljmendi, kosovski biznismen koji je dugo bio aktivan u Crnoj Gori.
Nasera Keljmendija je 2012. godine tadašnji američki predsjednik Barak Obama stavio na crnu listu u pismu koje je uputio Kongresu. Uz imena lidera meksičkog kartela Snaloa – Hozea Anotnia Sota Gasteluma, te visoko rangiranog avganistanskog narko-dilera – Sajeda Vazira Šaha, Keljmendi je označen kao osoba u Evropi po opasnosti za SAD.
